Các bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ vào mùa mưa và cách phòng tránh
Thứ hai - 18/04/2022 15:00
Các bệnh thường gặp ở trẻ vào mùa mưa và cách phòng bệnhSự thay đổi khí hậu, mùa mưa đã bắt đầu, khí hậu ẩm thấp tạo điều kiện cho siêu vi, vi khuẩn, nấm,... phát triển ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người. Đặc biệt với hệ miễn dịch kém ở trẻ nhỏ rất dễ mắc bệnh lý về đường hô hấp như viêm mũi dị ứng, hen suyễn,...Bệnh cảm cúm khi giao mùa và cách phòng chốngMột số bệnh thường gặp ở trẻ vào mùa Giáng sinhPhòng tránh bệnh thường gặp vào mùa thu - đông cho trẻMùa mưa là mùa sinh sản của muỗi và cũng là mùa phát triển của các siêu vi đường hô hấp, đường tiêu hóa. Có thể nói, trong mùa mưa các bệnh chủ yếu nhất hay gặp ở trẻ em là: Bệnh sốt xuất huyết, các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp và các bệnh nhiễm khuẩn đường tiêu hóa. Đây cũng là những bệnh dễ gây tử vong hơn cả. Trong các siêu vi đường hô hấp, hay gặp hơn cả là siêu vi Influenzae, và APC (Adeno-Pharyngo-Conjunctival).• Siêu vi Influenzae gây bệnh cúm, còn gọi là bệnh cảm cúm.• Siêu vi APC có thể gây bệnh ở 3 nơi: Viêm hạch, viêm họng và viêm màng tiếp hợp (đau mắt đỏ), trong đó chủ yếu nhất, hay thấy nhất là viêm họng.Thật ra, cả cảm cúm và viêm họng đều dẫn tới các biến chứng hô hấp, chủ yếu là viêm phế quản và viêm phổi, gọi chung là nhiễm khuẩn đường hô hấp. Ngoài ra, mùa mưa cũng là mùa phát triển của các tác nhân gây bệnh đường tiêu hóa. Gây bệnh tiêu chảy chủ yếu là các vi khuẩn E.coli, Campylobacter và siêu vi Rotavirus; Gây kiết lỵ là các vi khuẩn Shigella, ký sinh trùng Amibe; Cuối cùng, các vi khuẩn Salmonella, thủ phạm gây ra bệnh sốt thương hàn, cũng là một vi khuẩn thuộc đường tiêu hóa, luôn luôn gây bệnh trong mùa mưa. Các loại bệnh này (tiêu chảy, kiết lỵ, sốt thương hàn) được gọi chung là nhiễm khuẩn đường tiêu hóa.
1. Tay chân miệng (TCM) Bệnh TCM là bệnh chủ yếu xảy ra ở trẻ nhỏ dưới 5 tuổi và có khả năng lây lan nhanh, dễ thành dịch. Bệnh do 2 virut gây nên là Enterovirus 71 và Coxsackievirus. Khi phát dịch, bệnh có thể lây rất nhanh từ trẻ này sang trẻ khác qua các chất tiết mũi miệng, phân hay nước bọt của trẻ bệnh hay qua bàn tay chăm sóc của bảo mẫu. Biện pháp phòng bệnh Hiện nay, bệnh TCM vẫn chưa có vắc-xin phòng bệnh và chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, do vậy, biện pháp phòng bệnh tốt nhất thường xuyên rửa tay bằng xà phòng dưới vòi nước chảy, nhất là trước và sau khi nấu ăn, trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh; Vệ sinh đồ dùng, đồ chơi của trẻ thường xuyên. Ăn chín uống sôi và khử khuẩn môi trường có trẻ bị bệnh và môi trường xung quanh. Cách ly người bệnh tại nhà cho đến khi khỏi bệnh (ít nhất là 7 - 10 ngày). Khi trẻ phát bệnh, các bậc cha mẹ cần chăm sóc dinh dưỡng đầy đủ, nâng cao thể trạng cho trẻ và theo dõi sát tình trạng bệnh để phát hiện và đưa trẻ đến cơ sở y tế để điều trị kịp thời khi có biến chứng bất thường. Bệnh TCM lúc đầu có thể chỉ có triệu chứng sốt nhẹ, ho khan, nổi ban,... giống như các nhiễm virut thông thường khác nhưng sau đó một số ít sẽ nguy kịch nhanh. 2. Viêm tiểu phế quản Tại TP.HCM, viêm tiểu phế quản thường gặp nhiều vào mùa mưa. Lúc đầu, trẻ chảy mũi trong và hắt hơi. Những triệu chứng này kéo dài vài ngày, có thể đi kèm với biếng ăn và sốt nhẹ, ít khi sốt cao. Sau đó trẻ ho, khò khè, khó thở. Trẻ bắt đầu bú khó vì việc thở nhanh cản trở việc mút và nuốt. Trong những trường hợp nhẹ, triệu chứng biến mất trong vòng từ 1-3 ngày. Với những trường hợp nặng, diễn tiến nhanh hơn và bệnh kéo dài. Biến chứng nặng thường gặp ở trẻ từ 2-3 tháng tuổi là suy hô hấp. Riêng ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ sinh thiếu tháng, thở không đều và có cơn ngưng thở là dấu hiệu thường gặp của suy hô hấp. Ngưng thở có thể là nguyên nhân gây đột tử ở nhũ nhi. Tùy trường hợp, trẻ cần phải thở oxy, hỗ trợ hô hấp, điều chỉnh thân nhiệt, bù dịch, dinh dưỡng hợp lý và giảm tắc nghẽn bằng vật lý trị liệu hô hấp. Biện pháp phòng bệnh Để phòng ngừa bệnh hô hấp nói chung, cần cho trẻ bú mẹ từ lúc mới sinh đến hai tuổi để tạo hệ miễn dịch tự nhiên. Trong thời gian cho con bú, người mẹ cần chú trọng đến những thực phẩm giàu chất dinh dưỡng. Khi trẻ đến tuổi ăn dặm, bữa ăn của trẻ cần đầy đủ bốn nhóm: Tinh bột, đạm, rau, dầu thực vật. Thường xuyên rửa mũi cho trẻ bằng nước muối sinh lý NaCl 0,9%. Cần rửa tay trước và sau khi chăm sóc trẻ. 3. Sốt siêu vi Cho đến nay, bệnh sốt siêu vi chưa có thuốc điều trị. Khi trẻ bệnh, phụ huynh cần lau mát, hạ nhiệt, cho trẻ uống paracetamol hạ sốt (liều lượng tính theo cân nặng). Cần nhớ, kháng sinh không có khả năng loại trừ sốt siêu vi. Về ăn uống: Cần uống bù nước, ăn món ấm nóng, nhiều nước như xúp, cháo,... Sốt siêu vi là bệnh cấp tính, diễn tiến từ 3-7 ngày, nên cho bé nghỉ học vì bệnh lây lan nhanh. Khi chăm sóc trẻ sốt siêu vi, cần lưu ý đưa bé nhập viện khi thấy các triệu chứng như lừ đừ, bỏ ăn,... 4. Cảm cúm Thời tiết ẩm thấp, mưa gió như hiện nay khiến mọi người rất dễ nhiễm lạnh, hay còn gọi là cảm mạo phong hàn. Đây là những bệnh truyền nhiễm do một số virus khác nhau gây ra và thường xảy ra nhất trên thế giới. Cảm lạnh thông thường và cúm có thể bao gồm ho, chảy nước mũi, hắt hơi,... Bệnh thường lây lan trong không khí và qua tiếp xúc, ví dụ như hít phải virus bệnh trong không khí, tiếp xúc chung đồ vật với người bị bệnh,... Biện pháp phòng bệnh Để phòng bệnh, bạn hãy luôn chuẩn bị sẵn sàng áo mưa khi ra đường, không nên dầm mưa và không để cơ thể bị ướt quá lâu trong nước mưa. Bạn cũng có thể tăng sức khỏe bằng việc bổ sung dinh dưỡng qua những thực phẩm tốt như hoa quả giàu vitamin C, thịt cá, trứng sữa, ngủ đủ giấc, uống đủ nước, nhất là nước gừng tươi,... Khi bị cảm lạnh thông thường, người bệnh nên uống nhiều chất lỏng như nước, nước trái cây tươi,... Súc miệng bằng nước muối ấm, tránh hút thuốc và uống rượu cũng là một cách để phòng bệnh cảm lạnh. 5. Sốt xuất huyết Mùa mưa là mùa sinh sản của muỗi. Do đó, các bệnh do muỗi truyền sẽ phát triển, và ở trẻ em thì đáng chú ý hơn cả là bệnh sốt xuất huyết. Ngoài ra, còn có các bệnh nhiễm khuẩn đường hô hấp và các bệnh nhiễm khuẩn đường tiêu hóa. Sốt xuất huyết nhẹ thì gây chảy máu cam, chảy máu răng, nặng thì nôn ói ra máu, tiểu tiện ra máu, rồi xuất huyết dưới da,... Nặng nữa thì bị một biến chứng gọi là sốc: Trẻ trở nên lừ đừ, không tỉnh, chân tay lạnh ngắt, mạch yếu hẳn hoặc không còn nữa. Và cứ thế, trẻ đi vào hôn mê rồi tử vong nếu việc chữa trị để quá muộn. Biện pháp phòng ngừa Phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết là chống muỗi, diệt muỗi. Hãy giữ cho nhà cửa được sạch sẽ, thoáng mát, khô ráo, đậy kín các lu chứa nước, không cho muỗi tới sinh nở ở đó. Trẻ em ngủ đêm nằm mùng. Nên dùng bơm xịt muỗi. Nếu con bạn bỗng nhiên bị sốt cao, nên cho trẻ đi bác sĩ khám bệnh ngay. 6. Các bệnh về da Một trong những bệnh thường gặp vào mùa mưa, nhất là khi đường phố thường xuyên ngập nước, đó là các bệnh ngoài da như nước ăn chân, viêm nang lông, mụn mủ trên da, viêm ké,... 7. Bệnh đường hô hấp Triệu chứng của bệnh này là trẻ bị sổ mũi, nghẹt mũi, ho, có đàm, thở khò khè, có cháu thở rất khó. Nguyên nhân là do các siêu vi nói trên đã đột nhập vào mũi, họng của trẻ, rồi xuống phế quản, xuống phổi. Trong nhiều trường hợp, một số vi khuẩn khác cũng nhân cơ hội đó tấn công vào bộ máy hô hấp, làm cho bệnh nặng thêm, trong đó hay gặp nhất là vi khuẩn S.Pneumoniar và H.influenzae.
Các siêu vi và vi khuẩn nói trên đều phát triển mạnh trong mùa mưa, trong thời tiết ẩm thấp, và rất dễ lây truyền. Khi một người đã nhiễm chúng mà hắt hơi (nhảy mũi), ho, khạc,... thì các siêu vi, vi khuẩn nói trên sẽ từ họng người đó bắn ra ngoài, tan thành bụi, và người hít thở phải các bụi đó sẽ nhiễm bệnh nhanh chóng. Biện pháp phòng bệnh Để phòng ngừa các chứng nhiễm khuẩn hô hấp nói trên, cần lưu ý không cho trẻ đi chơi dưới trời mưa, đi chơi tới khuya. Những ngày thời tiết trở lạnh, nhất thiết nên cho trẻ tắm bằng nước nóng. Ngoài ra, nếu trong nhà hoặc gần nhà có người ho thì không cho trẻ lại gần. Nếu trẻ đã bị ho, bị sổ mũi, cần cho trẻ đi khám bệnh ngay, nhất là đối với các trẻ dưới 5 tuổi, vì ở tuổi này, bệnh có thể trở nặng rất nhanh chóng. Nhiều trường hợp trẻ chỉ bị ho, sổ mũi nhẹ, nhưng do chữa trị không đúng phương pháp, đã đột nhiên biến chứng thành suy hô hấp: Khó thở, cánh mũi phập phồng, môi tím, người xanh tái,... đó là một biến chứng hết sức nguy kịch, và không ít trẻ đã chết vì biến chứng này. 8. Bệnh đường tiêu hóa Tiêu chảy, kiết lị, sốt thương hàn. Tiêu chảy là đi tiêu trên 4 lần trong ngày, phân ra nước. Nguy hiểm của bệnh tiêu chảy là gây ra cho trẻ tình trạng mất nước và mất một số chất điện giải - những chất này rất cần cho cơ thể đào thải ra theo nước. Tình trạng mất nước này làm cơ thể suy sụp rất nhanh và có thể làm trẻ chết nhanh chóng, nếu không được chữa trị kịp thời. Kiết lỵ là đi tiêu nhiều lần trong ngày nhưng phân ít, kèm theo đàm, máu. Người bệnh thường bị đau bụng, mót rặn luôn luôn, vật vã, suy kiệt nhanh. Có những thể bệnh kiết lỵ được gọi là "kiết lỵ thể sấm sét" có thể làm cho trẻ chết ngay trong vòng 24 giờ. Sốt thương hàn cũng là một bệnh rất nguy hiểm: Bệnh gây sốt liên miên, kéo dài nhiều ngày, dần dần làm cho trẻ trở nên lừ đừ, vật vã, và tiến tới hôn mê hoàn toàn,... Một số trẻ đến chữa trị quá trễ cũng đã không thể cứu được. Tại sao các siêu vi, vi khuẩn gây bệnh đường tiêu hóa lại phát triển trong mùa mưa? Vì mùa này cũng là mùa phát triển của muỗi nhặng, chính chúng đã mang các siêu vi, vi khuẩn nói trên từ các nơi dơ bẩn đi gieo rắc khắp nơi. Và cũng trong mùa mưa, tình trạng nước dâng cao tràn lan truyền đi các chất dơ bẩn mang theo nhiều tác nhân gây bệnh. Ngoài ra, cũng trong mùa này, do thời tiết nóng nực, một số trẻ nhỏ đã không giữ được vệ sinh ăn uống: Nhiều trẻ nhỏ đã bị các bệnh đường tiêu hóa nói trên chỉ sau 1 lần do quá khát đã uống "bừa", cả những nước không hợp vệ sinh, chưa được đun chín. Do vậy cần lưu ý giữ gìn vệ sinh ăn uống cho tốt. Biện pháp phòng bệnh Chỉ nên cho trẻ ăn các thức ăn đã đun chín. Các thực phẩm cần được bảo quản chu đáo, tránh ôi thiu, tuyệt đối không để ruồi nhặng đậu vào. Trong nhà luôn để sẵn một vài chai nước đã đun chín, để khi trẻ khát có thể dùng ngay. Giáo dục trẻ rửa tay trước khi ăn. Khuyên trẻ không ăn uống bừa bãi ở dọc đường, ở các vỉa hè bụi bậm. Đây chính là những biện pháp đơn giản nhưng rất thực tế để phòng ngừa các bệnh đường tiêu hóa nói trên. Dĩ nhiên, vì các bệnh này đều nguy hiểm, nên cần cho trẻ đi khám bệnh ngay, nếu bệnh đã xảy ra. Cách chăm sóc và phòng bệnh mùa mưa cho trẻ Tránh cho trẻ bị ướt mưa, giữ ấm cho trẻ, nhưng không được quấn trẻ quá nhiều làm trẻ khó chịu, tăng thân nhiệt.
Cung cấp cho trẻ dinh dưỡng đầy đủ, hợp lý. Khuyến khích trẻ lớn năng tập thể dục.
Rửa tay giúp phòng ngừa được nhiều bệnh lây qua đường phân miệng. Bạn cần phải rửa tay kĩ cũng như tập cho trẻ thói quen rửa tay với xà phòng trước khi ăn, chuẩn bị thức ăn, sau khi đi vệ sinh,...
Giữ nhà ở luôn khô ráo, thoáng mát. Dọn dẹp bụi rậm, ao tù nước đọng, nuôi cá bảy màu diệt lăng quăng,... Cho trẻ ngủ mùng kể cả ban ngày.
Khi trẻ có các biểu hiện bất thường như ho, khò khè, sốt, nôn ói, chảy máu mũi, bú kém,... bạn nên đưa trẻ đến khám tại cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Bên cạnh việc phòng tránh một số bệnh nêu trên, bạn cũng phải lưu ý tới một số căn bệnh khác thường xuất hiện trong mùa mưa như: Sốt phát ban, nhiễm trùng máu, nhiễm trùng nước, bệnh tả, bệnh trùng xoắn móc câu (khuẩn xoắn móc câu kí sinh có thể gây nguy hại cho thận, gan, gây viêm màng não và hô hấp cấp)... Từ đó, bạn sẽ biết cách chuẩn bị "cơ chế bảo vệ" sức khỏe phù hợp với mình khi một mùa mưa nữa lại bắt đầu.
